Trầm hương và kỳ nam đều là những báu vật của thiên nhiên, được hình thành từ nhựa cây Dó Bầu tích tụ qua hàng chục năm, thậm chí là hàng trăm nưm. Tuy cùng nguồn gốc nhưng hai loại này có sự khác biệt rõ rệt về giá trị, đặc tính và công dụng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết giúp bạn phân biệt chính xác trầm hương và kỳ nam dựa trên nhiều tiêu chí đa dạng.
Nguồn gốc hình thành
Cả trầm hương và kỳ nam đều được sinh ra từ cây Dó Bầu (Aquilaria crassna), khi cây tiết nhựa để tự chữa lành vết thương do thiên tai, côn trùng hoặc vi sinh vật tấn công. Quá trình tích tụ nhựa này kéo dài 20 – 100 năm, tạo nên những khối gỗ quý với hương thơm đặc biệt.
- Trầm hương (Agarwood): Lớp nhựa kết tinh lẫn trong thân gỗ, tỷ lệ nhựa thấp hơn kỳ nam.
- Kỳ nam (Kyara): Nhựa thấm sâu và đồng đều vào toàn bộ thớ gỗ, được ví như "linh hồn" của cây Dó.
Trầm hương hình thành trên cây Dó bầu
Lưu ý: Chỉ 1% cây Dó có khả năng tạo trầm, và trong số đó, chưa đến 0.01% hình thành được kỳ nam – khiến kỳ nam trở thành loại gỗ quý hiếm bậc nhất thế giới.
So sánh chi tiết trầm hương & kỳ nam
| Tiêu chí | Trầm Hương | Kỳ Nam |
| Khai thác | Thường từ thâm cây Dó bầu | Thường từ phần rễ cây |
| Vân gỗ | Nâu, sọc đen | Sọc đen, đậm, soi dưới đèn thấy ánh đỏ |
| Trọng lượng | Nhẹ hơn (cho vào nước chìm, nổi tuỳ loại) | Nặng và nhuyễn, chìm khi thả nước |
| Bề mặt cắt ngang | Thấy rõ ranh giới gỗ – trầm | Đồng nhất, không phân biệt được gỗ và nhựa |
| Lượng tinh dầu | Ít hơn, nhìn khô cứng | Nhiều hơn, chất dầu ẩm |
| Màu sắc tinh dầu | Vàng đến sẫm | Đỏ |
| Độ cứng | Cứng & nặng tay | Mềm, dẻo |
| Khí vị | Vị cay, hơi đắng, khi nếm không bị tê lưỡi | Có nhiều vị: Cay, chua, đắng, ngọt, thơm. Khi nếm thấy cảm giác tê ở đầu lưỡng |
| Hương thơm | Dịu nhẹ | Thơm ngọt |
| Khói | Bốc lên hình vòng, tan biến khá nhanh | Khói xnah, bay thẳng và cao |
| Phân loại | Trầm chìm, trầm rục, trầm sinh, trầm tốc,… | Hắc Kỳ, Thanh Kỳ, Bạch Kỳ, Huỳnh Kỳ |
| Độ quý hiếm | 1000 – 1500 cây mới 1 cây có trầm | 10.000 – 20.000 cây mới 1 cây xuất hiện kỳ nam |
Ứng dụng thực tế của trầm hương và kỳ nam
Trầm hương thường được dùng làm nguyên liệu trong sản xuất nhang trầm; Xông hoặc đốt để thanh tẩy không gian; Làm trang sức và đồ thủ công mỹ nghệ. Đối với y học, trầm hương vị cay, tính hơi ôn, tác động vào 3 kinh tỳ - vị - thận, chủ trị các chứng đau bụng, ngực, nôn mửa, bí tiểu. Ngày dùng vài gr dưới dạng bột hoặc ngâm rượu.
1 khối Kỳ nam
Kỳ Nam có tác dụng giảm đau, kiện vị, tráng nguyên dương, ôn trung. Được sử dụng để chủ trị các bệnh như suyễn cấp, khí nghịch, tiêu chảy, thận hư, bí tiểu, chứng tinh lạnh ở nam giới (Theo Bệnh viện Nguyễn Tri Phương Thành phố Hồ Chí Minh).
Khoa học hiện đại đã tiến hành nghiên cứu, sử dụng kỳ nam trên mèo và chuột lang, cho thấy: Nó có tác dụng girm biên độ co bóp ruột, chống có thắt cơ trên và ức chế co bớp tự chủ của hồi tràng.
Hiện nay, do giá trị cao mà nhiều người sử dụng gỗ ngâm trong dầu trầm hoặc hóa chất để làm giả trầm hương và kỳ nam. Do đó các bạn cần nắm được các dấu hiệu phân biệt để không bị hớ khi chọn mua các sản phẩm từ Trầm, Kỳ.
Trầm hương và kỳ nam đều là những bảo vật thiên nhiên, nhưng giá trị và công năng khác biệt rõ rệt. Nếu bạn cần một vật phẩm phong thủy thông thường, trầm hương là lựa chọn hợp lý. Ngược lại, kỳ nam phù hợp cho mục đích tâm linh sâu sắc hoặc sưu tầm đẳng cấp. Bạn đã từng sở hữu kỳ nam hay trầm hương chưa? Chia sẻ kinh nghiệm phân biệt của bạn tại phần bình luận!
