Trầm hương được mệnh danh là "vàng của rừng xanh" không chỉ bởi giá trị kinh tế cao mà còn nhờ mùi hương quyến rũ, đem lại cho người dùng cảm giác thư thái, thanh tịnh. Tuy nhiên, mùi trầm hương không đồng nhất mà thay đổi tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Nội dung dưới đây sẽ phân tích thành phần tạo nên mùi hương của trầm và các yếu tố ảnh hưởng đến hương thơm của nó, đồng thời đưa ra một số lưu ý để giữ mùi trầm được lâu hơn.
Các thành phần tạo nên hương thơm đặc trưng của trầm
Mùi thơm của trầm hương được tạo thành từ các hợp chất hữu cơ phức tạp, tích tụ trong gỗ do quá trình cây dó bầu phản ứng với nấm hoặc tổn thương tự nhiên. Mốt số ghi chép từ thời nhà Nguyễn ghi nhận trong trầm có tới 170 mùi hương khác nhau, và những người tinh tế có thể nhận thấy 8 đợt phát hương khác nhau khi đốt trầm, mỗi đợt đều có hương chủ đạo riêng.
Khoa học hiện đại cũng đã tiến hành nghiên cứu và ghi nhận một số thành phần chính tạo nên hương trầm bao gồm:
- Aquilarol: Hợp chất chính tạo nên hương thơm ngọt ngào, sâu lắng của trầm hương.
- Isoborneol: Cho hương thơm the mát & sảng khoái.
- Guaiol: Hương thơm ấm áp, nồng nàn.
- Benzyl Benzoate: Hương thơm thanh tao, nhẹ nhàng.
Tỷ lệ các hợp chất trên thay đổi tùy loại trầm, tuổi trầm cũng như điều kiện hình thành, từ đó dẫn đến sự đa dạng trong mùi hương.
Các yếu tố ảnh hưởng tới mùi thơm của trầm hương
Cơ địa người dùng
Mỗi người có làn da và mồ hôi khác nhau, ảnh hưởng đến cách mùi trầm hương tỏa ra khi đeo vòng hoặc sử dụng tinh dầu:
Người có da dầu thì mùi trầm có thể đậm hơn do tương tác với dầu tự nhiên trên da. Người có da khô thì mùi trầm nhẹ hơn, cần xịt nước hoặc dưỡng ẩm để tăng độ lưu hương. Khi đốt trầm – đặc biệt là trầm hương tự nhiên (mùi hương nhẹ nhàng), những người có mùi cơ thể nặng có thể khó cảm nhận mùi hơn do hương thơm bị lấn át bởi các mùi nặng.
Môi trường xung quanh
Đốt trầm trong phòng kín giữ hương lâu hơn so với ngoài trời, nhưng cần lưu ý là không gian không được quá kín khiến ảnh hưởng tới khả năng hô hấp bình thường. Yếu tố nhiệt độ cũng có sự tác động, cụ thể nhiệt độ cao khiến tinh dầu trầm bay hơi nhanh, còn trời lạnh khiến hương thơm khó lan tỏa. Trời ẩm làm trầm tỏa hương mạnh hơn, trong khi thời tiết khô hanh khiến mùi nhạt đi.
Loại trầm hương
Như đã phân tích trong bài viết trước, mùi của trầm hương phụ thuộc vào loại trầm tự nhiên hay nhân tạo. Trầm hương tự nhiên cho hương thơm nhẹ nhàng nhưng sâu lắng, vị ngọt hoặc hơi đắng. Trong khi đó trầm nhân tạo cho hương thơm nồng như nhanh phai. Trầm ép dầu có mùi đậm, nồng nhưng giảm dần theo thời gian. Đối với trầm trồng và ép dầu nếu thời gian trồng đủ lâu, công nghệ ép tiên tiến và dùng đúng dầu trầm thì chất lượng cũng khá tốt.
Độ cứng của trầm
Các loại trầm cứng, chìm khi ngâm vào nước sẽ khó ngấm nước, ít bị ảnh hưởng bởi mùi cơ thể cũng như các yếu tố tác động bên ngoài, khả năng lưu hương vì thế tốt hơn, giá thành cao, thường được dùng để chế tác đồ thủ công mỹ nghệ. Trầm mềm, dễ ngấm nước thường thích hợp để đốt hơn.
Một số lưu ý khi sử dụng giúp trầm hương giữ mùi tốt hơn
Để tận hưởng trọn vẹn hương thơm của trầm và kéo dài tuổi thọ sản phẩm, cần lưu ý:
- Bảo quản nơi khô ráo, tránh ẩm mốc, trầm hút ẩm mạnh, nên để trong túi kín hoặc hộp gỗ.
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng do tia UV làm bay hơi tinh dầu, khiến trầm mất mùi.
- Đối với các loại vòng đeo tay, vòng cổ trầm hương nên tháo ra khi tham gia các hoạt động thể thao cường độ cao, làm việc năng, hoặc chuẩn bị tắp rửa, tiếp xúc với các loại hóa chất.
- Vệ sinh định kỳ, dùng khăn mềm lau nhẹ để loại bỏ bụi bẩn, dầu mồ hôi.
- Đốt trầm đúng cách, dùng than sạch, không đốt lửa quá to để tránh cháy khét.
- Khi dùng trên da để massage nên pha loãng tinh dầu trầm với dầu nền dầu dừa, jojoba) để tăng độ bám hương.
Mùi trầm hương không chỉ phụ thuộc vào thành phần hóa học tự nhiên mà còn chịu ảnh hưởng bởi cơ địa người dùng, môi trường, loại trầm và độ cứng của gỗ. Hiểu rõ các yếu tố này giúp chúng ta chọn được loại trầm phù hợp và biết cách bảo quản để lưu giữ hương thơm lâu nhất. Dù dùng trầm để đốt, đeo vòng hay xông tinh dầu, chỉ cần áp dụng đúng phương pháp, bạn sẽ luôn tận hưởng được mùi hương tinh tế và quý phái mà trầm mang lại.
