Kỳ Nam là một sản phẩm quý hiếm, có giá trị cao hơn cả trầm hương nhờ hương thơm đặc biệt và nhiều công dụng trong y học, phong thủy, tạo tác đồ thủ công mỹ nghệ cao cấp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu về Kỳ Nam, các loại Kỳ, công dụng, cách nhận biết và phân biệt với trầm hương.
Kỳ Nam là gì?
Cả Trầm Hương và Kỳ Nam đều hình thành khi cây dó bầu bị tổn thương, 1 lớp nhựa được sinh ra để bao bọc & làm lành vết thương. Trải qua thời gian dài vài chục năm tới hàng trăm năm nhựa dần chuyển hóa thành Trầm Hương. Trong một số điều kiện, hoàn cảnh đặc biệt, tinh dầu tích tụ nhiều, khiến từng thớ gỗ đều nhiễm tinh dầu và biến đổi hoàn toàn thì Trầm hóa thành Kỳ.
Như vậy, có thể nhận thấy Kỳ Nam có chất lượng cao hơn, thời gian hình thành cũng lâu hơn Trầm Hương rất nhiều. Hoặc đơn giản, có Kỳ sẽ có trầm (bao quanh), nhưng rất nhiều khối trầm chưa chắc đã có nổi 1 miếng Kỳ.
Các loại Kỳ Nam
Kỳ Nam được phân loại dựa trên màu sắc & hương thơm, với 4 loại:
Bạch Kỳ Nam: Màu trắng ngà hoặc xám nhạt, hương thơm thanh; Vị đắng nhưng để lại hậu ngọt; Chứa lượng tinh dầu cực cao, chìm hoàn toàn trong nước.
Thanh Kỳ Nam: Sắc xanh ánh lục, đường vân nhỏ & dài được phân bố đều trong khối, chất chứng hơn Bạch Kỳ, mùi thơm dịu, vị chua nhẹ và có cảm giác the mát.
Hoàng Kỳ Nam: Màu vàng nâu hoặc hơi sẫm, hương nồng ấm, vị đắng & cay.
Hắc Kỳ Nam: Màu đen, dầu quyện vào khiến thớ gỗ cứng và đặc, vị đắng.
Công dụng của Kỳ Nam
Kỳ Nam không chỉ quý hiếm mà còn có nhiều công dụng trong y học, tâm linh và đời sống:
- Trong y học cổ truyền: Kỳ Nam có tác dụng giảm đau, chống viêm, tinh dầu Kỳ Nam giúp giảm đau nhức xương khớp, đau đầu. Mùi hương giúp thư giãn, hỗ trợ điều trị mất ngủ, an thần. Ngâm rượu Kỳ Nam giúp kích thích tiêu hóa, giảm đau dạ dày.
- Trong phong thủy: Kỳ Nam được dùng làm vòng tay, mặt dây chuyền để mang lại may mắn, chiêu tài lộc, xua đuổi tà khí
- Trong đời sống: Đốt Kỳ Nam giúp thanh lọc không khí, cân bằng sinh khí. Tinh dầu Kỳ Nam là hương liệu cao cấp được dùng trong công nghiệp nước hoa. Ngoài ra là Chế tác đồ trang sức: Vòng tay, nhẫn từ Kỳ Nam có giá trị nghệ thuật cao.
Cách nhận biết Kỳ Nam thật
Do giá trị cao, Kỳ Nam thường bị làm giả. Dưới đây là một số cách nhận biết:
- Quan sát màu sắc và vân gỗ: Kỳ Nam thật có vân gỗ tự nhiên, màu sắc đậm nhạt không đều. Khi cắt ra, bên trong có nhiều dầu, bóng và dẻo. Quan sát dưới kính hiển vi thấy các thớ thịt chồng lên nhau, nhìn ẩm ướt.
- Kiểm tra độ chìm nước: Kỳ Nam thật chìm hoàn toàn trong nước do tỷ trọng lớn.
- Ngửi mùi hương: Kỳ có hương thơm tự nhiên, thơm ngọt và the mát gần giống như kẹo bạc hà, thời gian lưu hương lâu.
- Nếm thử: Khi tỉa 1 mẩu nhỏ để nhai nhẹ ở răng cửa thấy có độ kết dính giữa 2 hàm răng (do chứa chất dầu dẻo). Sau đó nén dưới lưỡi có cảm giác tê kéo dài. Kỳ Nam có vị đắng ban đầu, sau đó chuyển sang ngọt, the mát, và cay (thực chất là lưỡi tê nên xuất hiện cảm giác cay).
- Đốt: Khi đốt, khói tỏa mùi thơm ngọt, không có mùi khét
Phân biệt Kỳ Nam và Trầm hương
Nhiều người nhầm lẫn giữa Kỳ Nam và Trầm hương, nhưng chúng khác nhau về chất lượng và giá trị:
| Tiêu chí | Kỳ Nam | Trầm hương |
| Hàm lượng tinh dầu | Trên 40%, dẻo, mềm | Dưới 25%, cứng hơn |
| Khả năng chìm nước | Chìm hoàn toàn | Một số loại chìm, loại nhẹ hơn nổi |
| Mùi hương | Nồng, đậm, lưu hương lâu | Nhẹ nhàng, thanh hơn |
| Giá trị | Cao hơn (hàng trăm triệu đến tỷ đồng/kg) | Thấp hơn (vài chục đến trăm triệu/kg) |
Giá trị của Kỳ Nam cao hơn Trầm do thời gian hình thành lâu hơn (hàng trăm năm so với vài chục năm) và hàm lượng tinh dầu lơn hơn.
Hiện nay trên thị trường cũng đã có Kỳ Nam nhân tạo, thường được gọi là Kỳ Hải Nam hoặc Kỳ Trung Quốc do xuất xứ từ đây. Các cây mẹ có Trầm được khai trong rừng, sau đó lấy cành ghép vào gốc cây dó bầu, cấy luôn tinh dầu Kỳ Nam vào cây trong quá trình ghép. Cây ghép thành công và sống sẽ có sẵn tia trầm; Tia này phát triển trong quá trình cây lớn lên nhưng chậm. Nên qua 3 năm trồng sẽ tạo tác động khiến cây tổn thương và kích thích quá trình làm lành, tạo trầm sau đó. Sản phẩm cuối cùng cùng khá thơm, nhiều tinh dầu. Tuy nhiên vẫn chưa thể so sánh được với hàng tự nhiên.
Kỳ Nam là báu vật của thiên nhiên, không chỉ quý hiếm mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và đời sống. Trường hợp muốn mua sản phẩm này thì các bạn cần nắm rõ các đặc điểm về màu sắc, mùi hương, tỷ lệ tinh dầu; Xác minh nguồn gốc; Tham khảo thêm ý kiến từ những chuyên gia trong ngành để có được nhận đính chính xác cùng lời khuyên hữu ích!
